Dzisiaj obchodzimy Światowy Dzień Obrony Cywilnej, czyli czego w Polsce od prawie roku formalnie nie ma.
Święto zostało ustanowione przez zgromadzenie ogólne Międzynarodowej Organizacji Obrony Cywilnej.
Dzień upamiętnia wejście w życie konstytucji ICDO (The International Civil Defence Organisation), jako organizacji międzyrządowej w 1972 roku i ma dwa cele. Pierwszy to podkreślenie znaczenia obrony cywilnej i podnoszenie świadomości społeczeństwa na temat: samoobrony, zapobiegania i gotowości działania w razie wypadków i katastrof na świecie, drugi uznanie wysiłku, ofiary i dokonań wszystkich krajowych służb odpowiedzialnych za zwalczanie klęsk żywiołowych.
Obrona Cywilna w Polsce
Przez lata organizacją obrony cywilnej w naszym kraju zajmował się Szef Obrony Cywilnej, czyli Komendant Główny Państwowej Straży Pożarnej, na poziomie województwa – wojewoda, na poziomie powiatu lub miasta na prawach powiatu – starosta lub prezydent miasta, a na poziomie gminy – wójt, burmistrz, prezydent miasta.
Formalnie w Polsce nie mamy obrony cywilnej. Wraz z wejściem w życie ustawy z 11 marca 2022 roku o obronie Ojczyzny przepisy o obronie cywilnej zostały uchylone.
Lukę miała wypełnić ustawa o ochronie ludności oraz stanie klęski żywiołowej, ale do dzisiaj partii rządzącej nie udało się opracować ostatecznej wersji. Projekt utknął w gabinetach Kancelarii Prezesa Rady Ministrów i nie wiadomo, kiedy może zostać skierowany na posiedzenie Rady Ministrów, a później do Sejmu.
Sytuacji nie pomagają zbliżające się wybory parlamentarne.
W rozsypce
W 2018 roku Obronę Cywilną skontrolowała Najwyższa Izba Kontroli, która stwierdziła, że w Polsce nie funkcjonuje skuteczny system ochrony ludności. Organy odpowiedzialne za realizację zadań z zakresu zarządzania kryzysowego oraz obrony cywilnej nie stworzyły adekwatnych do występujących zagrożeń struktur, nie wdrożyły skutecznych procedur oraz nie zapewniły niezbędnych zasobów, umożliwiających właściwe zarządzanie w przypadku wystąpienia sytuacji kryzysowych.
Struktury obrony cywilnej nie są przygotowane do skutecznej realizacji zadań w zakresie ochrony ludności, wynikających z I Protokołu Dodatkowego do Konwencji Genewskich z dnia 12 sierpnia 1949 r. W ocenie NIK struktura i organizacja obrony cywilnej jest anachroniczna. Liczba formacji obrony cywilnej jest nieadekwatna do zidentyfikowanych zagrożeń i z każdym kolejnym rokiem maleje, a wyposażenie istniejących formacji jest niekompletne i w wielu wypadkach przestarzałe – część sprzętu pochodzi z lat 50/60 ubiegłego wieku – to fragment komunikatu NIK.