Po krótkiej majówkowej przerwie wracamy do naszej serii “Czwartki z OSP”. Tym razem mam zaszczyt przedstawić Wam jednostkę, która działa niedaleko Krakowa, stolicy małopolski. Strażaków z tej miejscowości miałem okazję poznać podczas Światowych Dni Młodzieży w 2016 roku, gdzie mogłem relacjonować działalność służb podczas tego ogromnego przedsięwzięcia. Zaskoczyła mnie ich otwartość oraz gościnność. Jednym słowem znalazłem u strażaków z Zagórza nocleg, dzięki czemu przez te dni miałem okazję lepiej ich poznać oraz się zaprzyjaźnić.
Zagórze leży przy samym południowym brzegu centralnej części zachodniej Kotliny Sandomierskiej, w obszarze Wysoczyzny Wielicko-Gdowskiej. Malowniczy krajobraz wsi charakteryzuje się wysokimi pagórkami, osiągającymi wysokość od kilkudziesięciu do około stu metrów, oraz głębokimi dolinami potoków Samicy i Babicy.
Historyczne zabudowania Zagórza układają się wzdłuż potoku Babica, tworząc swoistą ulicówkę. W dolinie tego potoku znajduje się także staw rybny, dawniej będący częścią folwarku benedyktynek. Natomiast na zachodnim brzegu potoku Samica, w XIX wieku powstała kolejna ulica, której rozwój kontynuowany był w XX wieku w kierunku Staniątek, Zabłocia i Suchoraby.
W Zagórzu zachowało się wiele tradycyjnych drewnianych domów, charakterystycznych dla okolicy. Zazwyczaj są one konstrukcji zrębowej, pokryte deseczkami i płytkami, często malowane w różnorodnych pastelowych kolorach, takich jak niebieski, zielony, biały, różowy czy brązowy. Niektóre z budynków mają odsłonięte bierwiona, a szczeliny między nimi są ozdobione malowanymi pasami. Wiele z nich posiada szerokie okapy podparte belkami, a niektóre nawet ganki na osi.
Jedną z cennych pozostałości dawnego folwarku jest murowana kaplica dworska w stylu późnobarokowym, datowana na przełom XVIII i XIX wieku. Kaplica ta znajduje się w pobliżu stawu, na południowo-zachodnim krańcu dawnego folwarku.
Troszkę historii..
W tej miejscowości od roku 1945r. z inicjatywy Antoniego Żyły – działacza ruchu oporu, ówczesnego kierownika miejscowej szkoły podstawowej działa jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej. Nowo powstała jednostka wkrótce po skompletowaniu składu otrzymała pierwszą w historii jednostki motopompę M-200 Leokadia, którą uroczyście przekazano w użytkowanie w 1946r. i którą dumnie nazwano „Zagórzanka”. Liderem w tym czasie był Franciszek Pyrz- Komendant OSP do swej śmierci w roku 1968.
Pierwszą remizą jednostki był poniemiecki, drewniany barak zlokalizowany przy szkole podstawowej, w którym to mieściły się ówczesne atrybuty pożarnicze, jednak po 10 latach rozpoczęto budowę budynku, który po wielu remontach służy druhom po dzień dzisiejszy. Pierwszy pojazd w historii jednostki został zakupiony z budżetu gminy w lubelskich zakładach przemysłowych w 1992r. a był nim FSC Żuk. Pojazd ten służył druhom do roku 2010 kiedy to został zamieniony o wiele nowszym pojazdem – DAFem 1300 Turbo. Wkrótce później – roku 2012- jednostka zakupiła pojazd Mercedes-Benz Sprinter 308 CDi.
Czasy teraźniejsze..
Jednostka rokrocznie podejmuje 30-40 interwencji, spośród których przeważają miejscowe zagrożenia – wypadki i kolizje drogowe na Drodze Krajowej nr. 94, lokalne podtopienia czy usuwanie wiatrołomów. Oprócz statutowych obowiązków związanych z ratowaniem i pomaganiem jednostka znana jest z prowadzonych przez siebie licznych akcji charytatywnych i społecznych – dwa razy w roku organizuje akcję honorowego krwiodawstwa na rzecz dzieci poszkodowanych w wypadkach komunikacyjnych, akcję „Lany Poniedziałek” czy „Sprzątanie Świata”.
Jednostka hołduje pięknym tradycjom wywodzącym się z terenu Zagórza i regionu – prowadzi grupę kolędniczą a w siedzibie jednostki funkcjonuje Izba Regionalna – zbiór podstawowych atrybutów wykorzystywanych przez mieszkańców w czasach dawno minionych. OSP współpracuje również z Niepołomickim Klubem Krótkofalowców, a na remizie OSP zamontowana jest instalacja krótkofalarska – jako dodatkowy element wykorzystywany w momencie zaistnienia sytuacji kryzysowej i braku standardowej łączności.
Warto wspomnieć, że teren strażnicy to przede wszystkim miejsce różnych wydarzeń, których inicjatorami oraz organizatorami są strażacy z Zagórza. Często organizują oni dla mieszkańców festyny nie tylko dla tych starszych, ale przede wszystkim najmłodszych. W tym czasie można zapoznać się ze sprzętem i służbą strażaka, skorzystań z różnych atrakcji. Oczywiście gastronomia i zabawa do białego rana (jeśli jest pogoda) to podstawa.
Jednostka jako jedna z nielicznych w regionie może pochwalić się oprócz MDP również 25 osobową Dziecięcą Drużyną Pożarniczą. Młodzi adepci spędzają czas na różne sposoby, zaangażowani są w życie jednostki. Jak mówią “od małego, na całego” i dosłownie tak jest tutaj! Najmłodsi wytrwale uczą się sztuki pożarnictwa podczas zabawę, zwiedzają i poznają. Pełnią choćby wraz z dorosłymi wartę przy grobie Pańskim.
Aktualnie posiada trzy pojazdy ratowniczo-gaśnicze – oprócz wspomnianego Mercedesa-Sprintera w taborze pojazdów znajdują się GBARt Mercedes Atego 1329 oraz GLBM Renault Master. Dodatkowo OSP posiada dwie przyczepy lekkie w tym jedna przyczepa przeznaczona do zwalczania skutków niebezpiecznych zjawisk pogodowych oraz agregat pompowy dużej wydajności NIL-2.
OSP Zagórze posiada sprzęt do walki z każdy rodzajem zagrożenia od pożarów, przez wypadki drogowe; znana jest również z aktywności na płaszczyźnie szkoleniowej – ćwiczenia wewnętrzne czy warsztaty szkoleniowe odbywają się nadzwyczaj często a dowodem na to jest obecność pociętego wraku pod remizą praktycznie co kilka miesięcy.
Aktualnie uprawnionymi do prowadzenia działań ratowniczych jest 30 osób, a kolejne dwie kolejne czekają na kurs podstawowy. Jednostką, która w 80% składa się z młodych, ambitnych ludzi kieruje Prezes OSP Sławomir Mikurda będący również Komendantem Miejsko-Gminnym ZOSP na terenie Miasta i Gminy Niepołomice.
W roku 2025 jednostka będzie obchodzić jubileusz 80 lecia istnienia. Obecnie planuje się doposażenie jednostki w ubrania specjalne oraz inwestycje w młodzież – tak w DDP jak i MDP. Wszak w Zagórzu to właśnie młodzi ludzie stanowią trzon ambitnej OSP.